Wolvenexpert na bijtincident: 'Vanaf nu blijft wolf honden aanvallen' (2024)

NUNSPEET - De bijtincidenten met de wolf van zaterdag in Harderwijk staan niet op zichzelf. Dat baart wolvenexpert Erwin van Maanen grote zorgen: "Nu de wolf weet dat hij honden kan aanvallen, zal hij dat blijven doen."

"Meestal zijn wolven schuw en hebben ze weinig interactie met mensen en honden", vertelt Van Maanen, die al zo'n dertig jaar onderzoek naar de wolf doet. Ze eten doorgaans herten, zwijnen en hazen. Maar nu nemen ze op meerdere locaties honden te grazen. "Het is uitzonderlijk dat dit gebeurt."

Alhoewel, Van Maanen weet te vertellen dat in Oost-Europa bijvoorbeeld honden in de winter ook voedsel voor wolven kunnen zijn. "Als er weinig eten is, trekken wolven naar de randen van dorpen. Ze vallen dan waakhonden aan, zelfs rottweilers die aan de ketting liggen. Dat is bekend en natuurlijk gedrag van de wolf."

Het gedrag dat de wolf in Nederland laat zien, lijkt hierop. Van Maanen noemt het 'predatoir gedrag'. De wolf valt een hond aan en sleept het dier mee het bos in. Van Maanen vindt het verontrustend. "Wolven zijn intelligente dieren. Ze testen eerst nieuw gedrag. Nu de aanval op de hond gelukt is, zal de wolf dat niet verleren en zal hij dat blijven doen."

Hij ziet niets in pogingen om de wolf dit gedrag af te leren. "Dit gedrag krijg je er niet zomaar uit, ook niet met een paintballgun. Dat is een broodje aap. Het is ook niet terug te vinden in de wetenschappelijke literatuur met voorbeelden uit Noord-Amerika. Ik zie het dus vooral als een experiment zonder garantie voor succes."

Uiteindelijk zal er drastisch ingegrepen moeten worden, wat volgens hem kan als er sprake is van een onaanvaardbaar risico voor de publieke veiligheid of een dringend openbaar belang. "Dat wolven honden aanvallen is problematisch gedrag. Voor mij ligt hier de grens. Natuurlijk is het schrijnend dat wolven ook schapen en paarden aanvallen. Maar dit is een ander niveau."

Daarom zal er snel actie vanuit de overheid moeten komen. "Wolven liggen me na aan het hart. Onschuldige wolven mogen ook zeker niet afgeschoten worden. Maar nu het gevaarlijk wordt, moet er kordaat opgetreden worden. Wegnemen uit de natuur noemen ze dat."

In de ons omringende landen gebeurt dat al. In Nederland niet, en dat is uiteindelijk slecht voor het maatschappelijk draagvlak voor de wolf, denkt Van Maanen.

Wolvendeskundige Dick Klees van de Zoogdiervereniging deelt de mening van Van Maanen niet: "Ik vind dit erg kort door de bocht. Het zal ook nooit gehonoreerd worden door de rechtbank."

Het klopt volgens hem dat wanneer een wolf eenmaal geleerd heeft om de hond als prooi te zien, dat er kans op herhaling is. "Dat zie je ook in Zuid-Europa waar nog veel zwerfhonden voorkomen."

Hij gelooft echter dat het gedrag van wolven te corrigeren is door "pijnprikkels in aanwezigheid van een mens. Natuurlijk is iets aanleren altijd makkelijker dan iets afleren. Maar in de Verenigde Staten is paintball de methode om wolven angst voor mensen bij te brengen. Dat moet wel op tijd gebeuren en consequent worden uitgevoerd."

Want volgens Klees zit hier de crux: sommige wolven zijn niet meer bang voor mensen. Mensen voeren wolven of maken geen lawaai als ze een wolf in het bos zien. "Wolven zien mensen dan niet als prooi, maar ook niet als bedreiging. En dan is het logisch als het een keer fout gaat."

Een wolf die bang is voor mensen, zal ook geen gevaar zijn voor een hond die bij een mens in de buurt is. "De aanwezigheid van de mens bij de hond is de beste beveiliging. Dertig meter is hier een veilige marge."

Van Maanen denkt dat voor nu honden aanlijnen het beste devies is. Ook moeten mensen proberen niet in paniek te raken en weg te rennen. Klees voegt hier aan toe dat door geluiden te maken en stenen te gooien de wolf leert dat de mens niet zijn vriend is.

Hoe anders is dat bij honden, die toch een soort veredelde wolven zijn en de mens als beste vriend zien. Recent nog werd een Britse man door zijn bulldog doodgebeten. Bij navraag bij de de KNMvD - de beroepsorganisatie voor dierenartsen in Nederland - blijkt dat er dagelijks bijtincidenten zijn. Klees weet hier nog aan toe te voegen dat er jaarlijks gemiddeld één persoon door een bijtincident met een hond overlijdt.

Klees verklaart: "Honden hebben geen angst voor mensen, dus een bijtincident treedt dan makkelijker op. Het zijn grote aantallen bijtincidenten, waar we het bijna nooit over hebben."